نفی «لا»، اثبات «الا» از نگاه مولانا

 پیران طریقت و سخنوران حقیقت جو ذکر «لااله الاالله» را از لوازم, بل از پایه های سیر و سلوک و وصول به عالم یقین قرار داده و غفلت از آن را از موانع وصال برشمرده اند. یاد آگاهانه محبوب, موجب می شود تا رونده راه حق, عهد و پیمان بندگی خود را با خالق و حبیب خویش تجدید کرده, شهد ذوق روزگار وصل را در کام جانش تازه بدارد.صدیقان راستین همواره برآن سرند تا افضل اذکار را بر دل و جان جاری سازند, و آن عبارت است از نفی ما سوی الله که شاخص آن «لا» (لااله) و اثبات ذات احدیت که با «الا» (الاالله) ابراز و اظهار می گردد, که تا سالک صادق, غیریت و دویی را با جاروب «لا» از دل نزداید, و با مصباح «لا» چراغ جان را نیفروزد و با آتش «لا» تعینات را نسوزاند و با نهنگ «لا» دو عالم را نیوبارد و با تیغ «لا» وابستگی ها را نگسلد, نمی تواند لاف «الا» زند و به سرای «الا» پای گذارد و به صدر «الا» رسد و سلطنت «الا» را درک کند و به وحدت «الا الله» دست یابد.نگارنده, بر آن است تا در آغاز اشاره ای کوتاه به ذکر و تهلیل از دیدگاه بعض عارفان, عالمان و شاعران کند و آنگاه اصطلاح «لا» (لا اله) و ملازمت آن با «الا» (الا الله) را در برخی متون حکمی و عرفانی به اختصار تمام به عنوان فتح باب, بررسی کرده, پس از آن به کاربرد آن ها و تصویرسازی های شگفت و زیبایی که مولانا در برابر چشمان اهل بینش می گشاید بپردازد.